Jinekomasti Tedavisinde Kullanılan Lazer ve Vaser Liposuction Gibi Enerji Destekli Yöntemler Nelerdir? Bu Teknikler Klasik Liposuction’dan Nasıl Farklıdır ve Ne Gibi Avantajlar Sağlar?
Evet, “Lazer liposuction” (LAL – Laser-Assisted Lipolysis veya Laser Lipolysis olarak da bilinir) ve “Vaser liposuction” (UAL – Ultrasound-Assisted Liposuction‘ın bir markası olup, özellikle Vaser® teknolojisi ile anılır) gibi farklı, daha modern ve enerji destekli liposuction (EAL – Energy-Assisted Liposuction) yöntemleri, erkeklerde jinekomasti tedavisinde, özellikle meme bölgesindeki fazla yağ dokusunun alınması ve göğüs konturunun şekillendirilmesi amacıyla giderek daha sık kullanılmaktadır.
Bu ileri teknolojiler, geleneksel vakumlu emme destekli liposuction (SAL – Suction-Assisted Liposuction) tekniğine kıyasla, yağ hücrelerini parçalama ve emme sürecini kolaylaştırma, kanamayı azaltma, iyileşme süresini potansiyel olarak kısaltma ve bazı durumlarda ciltte bir miktar sıkılaşma sağlama gibi belirli avantajlar sunabilir. Ancak, her bir enerji destekli liposuction tekniğinin kendine özgü bir çalışma prensibi, uygulama alanı, potansiyel faydaları ve riskleri bulunmaktadır. Bu teknolojiler, plastik ve estetik cerrahi alanlarında, hastalar için daha az travmatik, daha etkili ve daha rafine sonuçlar elde etme çabalarının bir parçası olarak geliştirilmiştir.
Geleneksel Liposuction (SAL – Suction-Assisted Liposuction) – Kısa Bir Hatırlatma: Geleneksel liposuction, en eski ve en temel liposuction tekniğidir. Bu yöntemde, cerrahın yaptığı küçük kesilerden cilt altına sokulan ince, metal bir kanülün (boru) mekanik olarak ileri-geri hareket ettirilmesiyle yağ hücreleri fiziksel olarak parçalanır ve bu parçalanan yağ dokusu, kanüle bağlı bir vakum (aspirasyon) cihazı ile emilerek vücuttan uzaklaştırılır. Jinekomastide, özellikle meme büyümesinin temel nedeninin aşırı yağ dokusu birikimi olduğu (psödojinekomasti veya lipomasti) durumlarda veya karışık tip jinekomastide yağ komponentinin giderilmesinde etkilidir. Ancak, yoğun ve sert glandüler (meme bezi) doku veya belirgin cilt sarkması (ptozis) olan durumlarda, tek başına geleneksel liposuction genellikle yetersiz kalabilir ve ek cerrahi teknikler (glandüler eksizyon, cilt çıkarılması) gerektirebilir.
1. Lazer Liposuction (LAL – Laser-Assisted Lipolysis veya Laser Lipolysis)
• Çalışma Prensibi: Lazer liposuction tekniğinde, ucunda lazer ışını yayan çok ince bir fiber optik kablo içeren özel bir kanül kullanılır. Bu ince kanül, genellikle 1-2 mm çapında olup, çok küçük kesilerden (insizyonlardan) cilt altına, hedef yağ dokusu tabakasına yerleştirilir. Lazer enerjisi (belirli dalga boylarında, örneğin Nd:YAG lazerler için 1064nm, 1320nm, 1440nm veya diyot lazerler için farklı dalga boyları kullanılabilir) doğrudan yağ hücrelerini (adipositler) hedefler. Lazerin ürettiği termal (ısı) etki, yağ hücrelerinin zarlarının (membranlarının) yırtılmasına ve içlerindeki trigliseritlerin sıvılaşmasına (erimesine veya lipoliz olmasına) neden olur. Bu sıvılaşan ve parçalanan yağ dokusu, daha sonra ya çok düşük basınçlı bir aspirasyon sistemiyle nazikçe emilerek vücuttan uzaklaştırılır ya da bazı durumlarda (özellikle çok küçük alanlarda ve az miktarda yağ için) vücudun kendi doğal lenfatik drenaj sistemiyle zamanla atılması için bırakılabilir (bu yöntem “laser lipolysis” olarak da adlandırılır). Lazerin termal etkisinin ayrıca, cildin dermis tabakasındaki kolajen üretimini uyararak ve mevcut kolajen liflerini kısaltarak ciltte bir miktar sıkılaşmaya (skin tightening veya cilt retraksiyonu) katkıda bulunabileceği de iddia edilmektedir.
Jinekomastide Kullanımı:
• Lazer liposuction, özellikle jinekomastideki yağ komponentinin baskın olduğu ve eşlik eden hafif ila orta derecede bir cilt gevşekliği olan vakalarda tercih edilebilir.
• Sıvılaşan yağın daha kolay ve daha az travmatik bir şekilde emilmesi ve potansiyel cilt sıkılaştırma etkisi, bu tekniğin avantajları olarak sunulur.
• Ancak, lazer liposuctionın yoğun, sert ve fibröz glandüler (meme bezi) doku üzerinde etkisi oldukça sınırlıdır; bu tür dokuların yine de cerrahi olarak kesilip çıkarılması (eksizyon) gerekebilir. LAL, glandüler doku eksizyonu öncesinde çevredeki yağ dokusunu azaltmak, kanamayı bir miktar minimize etmek ve cildin adaptasyonuna yardımcı olmak için kombine bir tedavinin parçası olarak kullanılabilir.
Farkları ve İddia Edilen Avantajları (Geleneksel SAL’e Göre):
• Potansiyel olarak daha az travma, daha az morarma (ekimoz) ve daha az şişlik (ödem) (çünkü daha küçük çaplı kanüller kullanılır ve yağ dokusu eritilerek daha kolay alınır, ayrıca lazerin küçük kan damarlarını koagüle etme [pıhtılaştırma] etkisi olabilir).
• İddia edilen cilt sıkılaştırma etkisi sayesinde daha iyi bir göğüs konturu ve cilt sarkması riskinde azalma (özellikle hafif cilt gevşekliği olan hastalarda).
• Bazı durumlarda potansiyel olarak daha hızlı bir iyileşme süresi.
Dezavantajları ve Dikkate Alınması Gerekenler:
• Ameliyat sırasında aşırı ısı birikimi veya lazer enerjisinin yanlış odaklanması sonucu ciltte yanık (termal hasar), bül (su toplaması) veya pigmentasyon değişiklikleri gibi riskler bulunur. Bu risk, cerrahın deneyimi ve kullandığı lazer sisteminin özellikleriyle yakından ilişkilidir.
• Yoğun ve büyük glandüler meme dokusunu etkili bir şekilde çıkaramaz; bu, jinekomasti tedavisindeki en önemli sınırlamasıdır.
• Sonuçlar, büyük ölçüde cerrahın bu spesifik teknikteki el deneyimine, lazer parametrelerini doğru ayarlama becerisine ve hasta seçimine bağlıdır.
• Geleneksel liposuctiona göre işlem süresi biraz daha uzun olabilir ve ek maliyet getirebilir (lazer cihazı ve fiberleri nedeniyle).
2. Vaser Liposuction (Vaser® Lipo / Vaser Liposuction – Vibration Amplification of Sound Energy at Resonance – Rezonansta Ses Enerjisinin Titreşimle Güçlendirilmesi)
• Çalışma Prensibi: Vaser Liposuction, ultrasonik ses dalgalarını (yüksek frekanslı ses enerjisi) kullanarak yağ hücrelerini hedef alan, üçüncü nesil bir ultrason destekli liposuction (UAL) türüdür. Bu teknikte, ucu özel olarak tasarlanmış, yivli (oluklu) bir metal “prob” (kanül benzeri bir alet), yapılan küçük kesilerden cilt altına, hedef yağ dokusu tabakasına yerleştirilir. Bu prob, yüksek frekanslı (genellikle 20-35 kHz aralığında) ultrasonik titreşimler yayar.
Bu ultrasonik titreşimler, ameliyat öncesinde bölgeye enjekte edilen tümesan solüsyonu içindeki mikro kabarcıkların hızla genişleyip küçülmesine (kavitasyon etkisi) ve bu sayede yağ hücrelerinin (adipositlerin) nazikçe ve seçici bir şekilde çevre dokulardan (kan damarları, sinirler, kaslar, bağ dokusu lifleri) ayrılmasına ve parçalanarak emülsifiye olmasına (yani, kremsi, akışkan bir sıvı haline gelmesine) neden olur. Bu emülsifiye olan yağ dokusu daha sonra özel, düşük basınçlı aspirasyon kanülleriyle kolayca ve daha az travmatik bir şekilde vücuttan dışarı aspire edilir. Vaser® teknolojisinin önemli bir özelliği, “doku seçiciliği” (tissue selectivity) iddiasıdır; yani, esas olarak yağ hücrelerini hedeflerken, çevresindeki kan damarları, sinirler ve önemli bağ dokusu yapılarına daha az zarar vermesidir.
Ayrıca, ultrasonik enerjinin yarattığı termal (ısı) etkinin ve bağ dokusunu bir miktar koruyucu özelliğinin, cilt altı kolajen üretimini uyararak ve mevcut kolajen liflerini kısaltarak bir miktar cilt sıkılaşmasına (skin retraction veya cilt adaptasyonu) da yardımcı olabileceği düşünülmektedir.
Jinekomastide Kullanımı:
• Vaser Liposuction, erkeklerde jinekomasti tedavisinde, özellikle son yıllarda oldukça popüler ve etkili bir yöntem olarak kabul edilmektedir. Bunun temel nedeni, Vaser® teknolojisinin hem yumuşak yağ dokusunu hem de geleneksel liposuction veya lazer liposuctiona göre daha yoğun, daha sert ve daha lifli (fibrotik) yapıda olabilen glandüler (meme bezi) dokuyu parçalamada ve emülsifiye etmede daha etkili olabilmesidir (Cárdenas-Camarena ve ark., 2011).
• Bu özellik, Vaser® Liposuction‘ın özellikle karışık tip jinekomastilerde (hem yağ hem de glandüler komponentin bir arada olduğu durumlar) veya belirgin glandüler komponenti olan ancak çok büyük olmayan jinekomasti vakalarında, geleneksel cerrahi eksizyon (kesip çıkarma) ihtiyacını azaltabileceği veya eksizyon işlemini daha kolay, daha az travmatik ve daha küçük bir kesi ile yapılabilir hale getirebileceği anlamına gelir. Bazı cerrahlar, Vaser® ile glandüler dokuyu yeterince parçalayabildiklerini ve ek bir eksizyon kesisi yapmadan sadece liposuction ile tatmin edici sonuçlar elde edebildiklerini bildirmektedirler, ancak bu durum jinekomastinin şiddetine ve glandüler dokunun yoğunluğuna bağlıdır.
• Vaser® Liposuction, aynı zamanda “High-Definition Liposculpting” (Yüksek Çözünürlüklü Vücut Şekillendirme) veya “4D Vaser Lipo” gibi daha ileri düzey beden şekillendirme tekniklerinde de tercih edilen bir yöntemdir. Bu tekniklerle, sadece yağ almakla kalmayıp, aynı zamanda alttaki kasların (örneğin, pektoral [göğüs] kaslarının kenarlarının, six-pack [karın kası] hatlarının) daha belirgin ve atletik bir şekilde vurgulanması hedeflenir. Bu, jinekomasti ameliyatı ile birlikte daha kaslı ve atletik bir göğüs profili (vücut profili estetiği veya profiloplasti) elde etmek isteyen hastalar için önemli bir avantaj olabilir.
Farkları ve İddia Edilen Avantajları (Geleneksel SAL ve LAL’e Göre):
• Daha İyi Doku Seçiciliği: Ultrasonik enerji, yağ hücrelerini hedef alırken, çevredeki kan damarları, sinirler ve önemli bağ dokusu yapılarına (retiküler dermis, septalar) daha az zarar verdiği iddia edilir. Bu, potansiyel olarak daha az kanama, daha az morarma (ekimoz), daha az ameliyat sonrası ağrı ve daha hızlı bir iyileşme süreci anlamına gelebilir.
• Daha Yoğun ve Fibröz Dokuya Karşı Daha Yüksek Etkinlik: Özellikle jinekomastide sıkça rastlanan sert, yoğun ve fibrotik glandüler dokuyu parçalamada ve emülsifiye etmede, geleneksel liposuctiona ve lazer liposuctiona göre genellikle daha etkilidir.
• Daha Düzgün ve Pürüzsüz Kontur Elde Etme Potansiyeli: Yağın daha homojen bir şekilde emülsifiye edilmesi ve alınması, cilt yüzeyinde dalgalanma veya düzensizlik (kontur deformitesi) riskini azaltarak daha pürüzsüz ve doğal görünümlü sonuçlar sağlayabilir.
• Cilt Sıkılaşması ve Daha İyi Cilt Adaptasyonu Potansiyeli: Ultrasonik enerjinin yarattığı kontrollü termal (ısı) etkinin ve bağ dokusunu bir miktar koruyucu özelliğinin, cilt altı kolajen üretimini uyararak ve cildin alttaki yeni konturlara daha iyi büzüşerek adapte olmasına (cilt retraksiyonu) yardımcı olabileceği düşünülmektedir. Bu, özellikle hafif ila orta derecede cilt gevşekliği olan hastalarda faydalı olabilir.
• Alınan Yağın Greft Olarak Kullanılabilme Potansiyeli: Vaser® ile alınan yağ hücrelerinin canlılığının, geleneksel liposuctiona göre daha iyi korunduğu ve bu nedenle alınan yağın vücudun başka bölgelerine (örneğin, yüz, kalça, eller) hacim kazandırmak veya kontur düzeltmek amacıyla yağ grefti (lipofilling) olarak kullanılabilme potansiyelinin daha yüksek olduğu iddia edilir. (Bu, jinekomasti ameliyatında genellikle birincil bir amaç değildir.)
Dezavantajları ve Dikkate Alınması Gerekenler:
• Geleneksel liposuctiona kıyasla, Vaser® Liposuction işlemi genellikle biraz daha uzun sürebilir (ultrasonik enerji uygulama aşaması nedeniyle).
• Eğer ultrasonik enerji yanlış kullanılırsa veya cerrah deneyimsizse, ciltte yanık (termal hasar), seroma (ameliyat bölgesinde sıvı birikimi) veya duyu değişiklikleri gibi riskler mevcuttur.
• Vaser® Liposuction, özel bir cihaz ve eğitimli personel gerektirdiği için, her klinikte bulunmayabilir ve geleneksel liposuctiona göre daha maliyetli olabilir.
• Çok büyük ve yoğun glandüler doku varlığında, Vaser® Liposuction bile tek başına yeterli olmayabilir ve yine de glandüler dokunun doğrudan cerrahi olarak kesilip çıkarılması (eksizyon) gerekebilir.
Enerji Destekli Liposuction Tekniklerinin Karşılaştırılması ve Jinekomasti İçin En Uygun Yöntemin Seçimi:
• Yağ Dokusuna Etkinlik: Hem Lazer Liposuction (LAL) hem de Vaser® Liposuction (UAL), yumuşak yağ dokusunu eritme veya emülsifiye etme konusunda geleneksel SAL’e göre potansiyel olarak daha etkilidir ve daha az travmatik olabilir.
• Glandüler Dokuya Etkinlik: Vaser® Liposuction, LAL’e göre (ve kesinlikle SAL’e göre) daha yoğun, sert ve fibrotik glandüler dokuyu parçalamada ve yumuşatmada genellikle daha üstün ve daha etkili kabul edilir. Bu, Vaser®‘in jinekomasti tedavisindeki en önemli avantajlarından biridir. Ancak, çok yoğun, büyük ve “taş gibi” sertleşmiş glandüler doku varlığında, her iki enerji destekli yöntem de glandüler dokunun doğrudan cerrahi eksizyonuyla (kesilip çıkarılmasıyla) kombine edilebilir veya bu eksizyon kaçınılmaz olabilir.
• Cilt Sıkılaşması Potansiyeli: Hem LAL hem de Vaser® Liposuction, bir dereceye kadar cilt sıkılaşması (cilt retraksiyonu) sağlama iddiasında bulunur. Bu etki, her iki yöntemde de üretilen termal (ısı) enerjinin cilt altı kolajen üretimini uyarmasıyla ilişkilendirilir. Ancak, bu cilt sıkılaştırma etkisinin derecesi ve öngörülebilirliği kişiden kişiye, uygulanan enerji miktarına, hastanın cilt kalitesine ve yaşına göre önemli ölçüde değişir. Vaser® Liposuction‘ın bağ dokusunu daha iyi koruması ve daha kontrollü bir enerji iletimi sağlaması nedeniyle, cilt retraksiyonu potansiyelinin LAL’e göre biraz daha yüksek ve daha güvenilir olabileceği düşünülmektedir. Ancak, belirgin cilt sarkması olan durumlarda hiçbir liposuction tekniği tek başına yeterli cilt sıkılaşması sağlayamaz ve ek cerrahi cilt çıkarma (mastopeksi) işlemleri gerekebilir.
Travma, İyileşme Süreci ve Komplikasyon Riskleri: Enerji destekli liposuction tekniklerinin (EAL) genel olarak geleneksel SAL’e göre daha az travmatik olduğu, daha az kanama ve morarmaya yol açtığı ve daha hızlı bir iyileşme süreci sunduğu iddia edilse de, bu durum büyük ölçüde ameliyatı yapan cerrahın tekniğine, deneyimine, kullanılan spesifik cihaza ve parametrelerine, ayrıca hastanın bireysel özelliklerine bağlıdır. Her tekniğin kendine özgü potansiyel riskleri (örneğin, LAL’de yanık riski, Vaser®‘de seroma veya sinir hasarı riski gibi) vardır. İyileşme sürecinde, seçilen cerrahi teknik veya kullanılan enerji bazlı sistem kadar, hastanın ameliyat sonrası talimatlara uyumu ve özellikle kompresyon giysisinin (korse) etkin ve uygun bir şekilde kullanımı da sonuçlar üzerinde çok önemli bir etkiye sahiptir.
Sonuç olarak, jinekomasti tedavisinde Lazer Liposuction (LAL) ve Vaser® Liposuction (UAL) gibi enerji destekli liposuction teknikleri, geleneksel liposuctiona alternatif olarak veya onu tamamlayıcı bir şekilde kullanılabilen, plastik ve estetik cerrahi uzmanlarına özellikle belirli hasta gruplarında (örneğin, daha yoğun yağ dokusu, hafif cilt gevşekliği olanlar) potansiyel olarak daha rafine sonuçlar elde etme ve bazı avantajlar (daha az travma, cilt sıkılaşması potansiyeli) sunma imkanı veren ileri teknolojilerdir. Vaser® Liposuction, özellikle jinekomastide sıkça rastlanan daha yoğun ve fibrotik glandüler dokuyu parçalamadaki etkinliği ve “high-definition” (yüksek çözünürlüklü) beden şekillendirme (kas konturlarını belirginleştirme) potansiyeli nedeniyle, jinekomasti tedavisi için güçlü ve giderek daha fazla tercih edilen bir seçenek olarak öne çıkmaktadır.
Hiçbir liposuction tekniği her hasta için veya her tür jinekomasti için “en iyi” veya “ideal” değildir. En uygun yöntemin seçimi; jinekomastinin tipi ve derecesi (glandüler komponentin yoğunluğu, yağ dokusu miktarı), hastanın cilt kalitesi ve elastikiyeti, genel sağlık durumu, estetik beklentileri ve en önemlisi ameliyatı yapacak olan cerrahın bu farklı teknolojilerdeki deneyimi, uzmanlığı ve kişisel tercihine bağlı olarak bireyselleştirilmelidir. Hasta ile cerrah arasında yapılacak detaylı bir konsültasyon ve değerlendirme, kişiye özel en uygun ve en etkili tedavi planının oluşturulması için esastır.
Ne Öğrendik
“Lazer liposuction” (LAL) ve “Vaser liposuction” (UAL) gibi enerji destekli liposuction yöntemleri, jinekomasti tedavisinde geleneksel liposuctiona göre yağ hücrelerini eriterek veya emülsifiye ederek daha kolay alınmasını, potansiyel olarak daha az travma ve bir miktar cilt sıkılaşması sağlamayı hedefler; Vaser liposuction, özellikle yoğun glandüler dokuyu parçalamada ve “high-definition” şekillendirmede LAL’e göre genellikle daha etkili kabul edilirken, her iki teknik de çok yoğun glandüler doku veya belirgin cilt sarkması durumlarında tek başına yetersiz kalabilir ve cerrahi eksizyon veya cilt çıkarma ile kombine edilmeleri gerekebilir.
Kaynaklar
1. Nagy MW, Vanek PF Jr. A multicenter, prospective, randomized, single-blind, controlled clinical trial comparing VASER-assisted Lipoplasty and suction-assisted Lipoplasty. Plast Reconstr Surg. 2012 Apr;129(4):681e-689e. PMID: 22456382.
2. Jewell ML, Fodor PB, de Souza Pinto EB, Al Shammari MA. Clinical application of VASER–assisted lipoplasty: a pilot clinical study. Aesthet Surg J. 2002 Mar;22(2):131-46. PMID: 19331963.
3. Fakhouri TM, El Tal AK, Abrou AE, Mehregan DA, Barone F. Laser-assisted lipolysis: a review. Dermatol Surg. 2012 Feb;38(2):155-69. Epub 2011 Oct 20. PMID: 22093156.
4. Ali H. Correction of Gynecomastia with Combination of Ultrasonic Liposuction (VASER) and Gland Excision through a Minimal Scar Incision: A Multi-Center Experience. Aesthetic Plast Surg. 2025 Mar 25. Epub ahead of print. PMID: 40131397.
5. Apfelberg DB. Results of multicenter study of laser-assisted liposuction. Clin Plast Surg. 1996 Oct;23(4):713-9. PMID: 8906399.
6. Hoyos AE, Millard JA. VASER-assisted high-definition liposculpture. Aesthet Surg J. 2007 Nov-Dec;27(6):594-604. PMID: 19341688.
7. Kenkel JM, Robinson JB Jr, Beran SJ, Tan J, Howard BK, Zocchi ML, Rohrich RJ. The tissue effects of ultrasound-assisted lipoplasty. Plast Reconstr Surg. 1998 Jul;102(1):213-20. PMID: 9655430.
8. Susini P, Innocenti A. Comment to: “Correction of Gynecomastia with Combination of Ultrasonic Liposuction (VASER) and Gland Excision through a Minimal Scar Incision: A Multi-Center Experience”. Aesthetic Plast Surg. 2025 May 21. Epub ahead of print. PMID: 40397206.