Jinekomasti 101
- 01-Jinekomasti Nedir, Nasıl Ortaya Çıkar ve Yalancı Jinekomastiden Nasıl Ayırt Edilir?
- 02-Jinekomasti Erkeklerde Ne Sıklıkla Görülür?
- 03-Patolojik Jinekomastiye Neden Olan Başlıca Faktörler Nelerdir?
- 04-Anabolik Steroid Kullanımı Jinekomastiye Nasıl Yol Açar ve Bu Süreçte Hangi Hormonal Değişiklikler Yaşanır?
- 05-Protein Tozları Jinekomastiye Neden Olur mu?
- 06-Erkeklerde Kilo Artışı ve Obezite Jinekomastiye Yol Açar mı?
- 07-Gerçek Jinekomasti ile Yalancı Jinekomasti (Lipomasti) Arasındaki Farklar Nelerdir?
- 08-Erkeklerde Jinekomasti Tanısı Nasıl Konur ve Muayenede Nelere Bakılır?
- 09-Erkeklerde Meme Büyümesi Jinekomasti Dışında Hangi Durumlarda Görülür?
- 10-Jinekomasti Ameliyatı Öncesinde Hangi Laboratuvar Testleri İstenir?
- 11-Jinekomastide Hangi Tıbbi Görüntüleme Yöntemleri Kullanılır?
- 12-Jinekomasti Yönetiminde Aktif Gözlem ve Yaşam Tarzı Değişimi Etkili Olur mu?
- 13-Jinekomasti Yönetiminde Sağlıklı Diyet ve Düzenli Egzersizin Rolü Nedir?
- 14-Jinekomasti için ilaç tedavisi ne zaman gerekir?
- 15-Jinekomasti Tedavisinde Cerrahi Ne Zaman Zorunlu Olur?
- 16-Jinekomasti Ameliyatından Sonra Hastayı Neler Bekler?
- 17-Jinekomasti, Özgüven, Sosyal İlişkiler ve Genel Yaşam Kalitesi
- 18-Erkeklerde Jinekomasti ile Meme Kanseri Riski Arasında Bir Bağlantı Var mı?
- 19-Jinekomasti İçin Ne Zaman Doktora Başvurulmalıdır?
- 20-Jinekomasti Kalıcı mıdır, Tedaviyle Düzelebilir mi?
- 21-Gym’de Göğüs Kaslarını Çalıştırarak Jinekomasti Görüntüsü Tamamen Yok Edilebilir mi?
- 22-Jinekomasti Nasıl Ortaya Çıkar?
- 23-Klinefelter Sendromu Olan Bireylerde Jinekomasti Neden Sık Görülür?
- 24-Jinekomastili Erkeklerde Saç Dökülmesinin Daha Az Görüldüğü Doğru mu?
- 25-Hipertiroidi Jinekomastiye Yol Açabilir mi?
- 26-Kronik Karaciğer Hastalıkları Jinekomastiye Nasıl Yol Açar?
- 27-Non-alkolik Yağlı Karaciğer Hastalığı (NAFLD/NASH) ile Jinekomasti Gelişimi Arasında Nasıl Bir İlişki Vardır?
- 28-Jinekomasti Ameliyatının Başarısını ve Hasta Memnuniyetini Etkileyen Temel Faktörler Nelerdir?
- 29-Kronik Böbrek Yetmezliği Olan Hastalarda Jinekomasti Neden Daha Yaygındır?
- 30-Yeniden Beslenmeye Bağlı Jinekomasti (Refeeding Gynecomastia) Nedir?
- 31-Testis Tümörleri Erkeklerde Jinekomastiye Nasıl Yol Açar?
- 32-Erkeklerde Prolaktin Yüksekliği Jinekomastiye Nasıl Yol Açar?
- 33-İdiyopatik Jinekomasti Nedir ve Bu Tanı Nasıl Konur?
- 34-Jinekomastiyle Başvuran Bir Hastada Hangi Durumlarda Meme Biyopsisi Yapılır?
- 35-Jinekomastinin Şiddetini ve Tipini Değerlendirmede Hangi Sınıflandırma Sistemleri Kullanılır?
- 36-Jinekomasti Tedavisinde Yaygın Olarak Tercih Edilen Seçici Östrojen Reseptör Modülatörleri Nasıl Etki Gösterir?
- 37-Jinekomasti Tedavisinde Kullanılan Aromataz İnhibitörleri (Aİ’ler) Nasıl Etki Eder?
- 38-Yaşam Tarzı Alışkanlıkları, Erkeklerde Jinekomasti Riskini Nasıl Artırır?
- 39-Jinekomasti Cerrahisinde Uygulanan Liposuction ve Cerrahi Eksizyon Teknikleri Nelerdir?
- 40-Jinekomasti Şikayetiyle Başvuran Bir Erkekte, Diğer Olası Meme Hastalıklarından Ayırıcı Tanı Nasıl Yapılır?
- 41-Jinekomasti Ameliyatı Sonrası Ortaya Çıkabilecek Olası Komplikasyonlar Nelerdir?
- 42-Jinekomasti Tedavisinde Radyo Frekans Destekli Lipoliz (RFAL, BodyTite) Ne Zaman ve Kimler İçin Uygun Bir Seçenektir?
- 43-Tedavi Edilmeyen Jinekomasti Zamanla Meme Dokusunda Hangi Kalıcı Değişikliklere Yol Açar?
- 44-Jinekomasti Her Zaman İki Memede Birden mi Görülür, Yoksa Tek Taraflı da Olabilir mi?
- 45-Bitkisel Takviyeler ve Doğal Ürünler Erkeklerde Jinekomastiye Neden Olabilir mi?
- 46-Aşırı ve Uzun Süreli Bira Tüketimi, Jinekomastiye Neden Olabilir mi?
- 47-Erkek Gebeliği Yanılgısı Nedir ve Bu Durum Jinekomasti ile İlişkili midir?
- 48-Jinekomasti Tedavisi için Satılan Kremler ve Takviye Haplar Gerçekten işe Yarar mı?
- 49-Jinekomastiye Eşlik Eden Meme Başı Akıntısı Nasıl Değerlendirilmelidir?
- 50-Jinekomasti Hastaları Ameliyatı Sonrasında Yeniden Spor Aktivitelerine Ne Zaman Başlayabilir?
- 51-Jinekomasti ameliyatı sonrası İzler Nasıl ve Ne Zaman İyileşir?
- 52-Jinekomasti Yalnızca Ergenlik Döneminde mi Görülür?
- 53-Jinekomasti Sorunu Olan Biri Hangi Doktora Gitmelidir?
- 54-Jinekomasti, Kalp Hastalığının Bir Belirtisi Olabilir mi?
- 55-Jinekomasti Ameliyatının Ücreti SGK veya Özel Sağlık Sigortaları Tarafından Karşılanır mı?
- 56-Jinekomasti Atleti Nedir, Ne İşe Yarar, Nasıl Çalışır ve Faydaları Nelerdir?
- 57-Jinekomasti Ameliyatından Sonra Meme Ucu ve Çevresinde Hissizlik Sık Görülür mü
- 58-Erkeklerde Estetik ve Anatomik Olarak İdeal Meme Başı (areola) Konumu Nasıl Tanımlanır?
- 59-Jinekomastinin Tipi (Meme Dokusu, Yağ ya da Karışık) ve Derecesi Nasıl Belirlenir?
- 60-Jinekomasti Ameliyatı Herkese Aynı Şekilde mi Uygulanır, Yoksa Kişiye ve Jinekomasti Tipine Göre Özel Bir Cerrahi Plan mı Yapılır?
- 61-Liposuction Nedir, Jinekomasti Tedavisinde Ne Zaman ve Nasıl Kullanılır?
- 62-Jinekomasti Tedavisinde Kullanılan Lazer ve Vaser Liposuction Gibi Enerji Destekli Yöntemler Nelerdir?
- 63-Gerçek (Glandüler) Jinekomasti Tedavisinde Sadece Liposuction Yeterli midir?
- 64-Jinekomasti Ameliyatında Meme Dokusunda Sarkma veya Cilt Fazlalığı Varsa, Sadece Dokuyu Almak Yeterli Olur mu
- 66-Jinekomasti Ameliyatından Sonra Meme Başı Çevresinde Oluşabilen Çöküklük ya da Krater Deformitesi Nedir?
- 67-Jinekomasti Ameliyatından Sonra Özel Bir Korse Giymem Gerekir mi?
- 68-Dren Nedir ve Jinekomasti Ameliyatında Neden Kullanılır?
- 69-Jinekomasti Ameliyatında Minimal, Kombine, Koruyucu ve Bütünsel Yaklaşımlar Ne Anlama Gelir?
- 70-Jinekomastik Ne Demek? Ne anlatır?
- 71-Jinekomasti Tek Başına Bir Hastalık mı Kabul Edilir, Yoksa Başka Bir Sağlık Sorununun Belirtisi midir?
- 72-Jinekomasti Tedavisinde Östrojen Bloklayıcılar ve Testosteron İlaçlarının Yeri Nedir?
- 73-Jinekomasti Ameliyatı İçin En Uygun Cerrahı / Doktoru Nasıl Seçebilirim?
- 74-Jinekomasti Ameliyatından Sonra İzler Nasıl İyileşir, Ne Kadar Belirgin Kalır?
- 75-Keloid Oluşumuna Yatkın Kişiler veya Akne Tedavisi Gören Hastalar Jinekomasti Ameliyatı Olabilir mi?
- 76-Jinekomasti Ameliyatı Ne Kadar Sürer ve En Sık Hangi Diğer Estetik İşlemlerle Birlikte Yapılır?
- 77-Puffy Nipple, Jinekomasti ve Tuberöz Meme Deformitesi: Farkları Bilmek Neden Önemli?
- 78-Jinekomasti Ameliyatı Öncesi ve Sonrası Fotoğrafları Nerede Görebilirim?
- 79-Plastik Cerrahide Hasta Fotoğrafları Etik Açıdan Paylaşılabilir mi?
- 80-Jinekomasti Ameliyatına Girmeden Önce Doktorunuza Sormanız Gereken 10 Kısa Soru
- 81-Jinekomasti Ameliyatında Çıkarılan Doku Her Zaman Patolojiye Gönderilir mi?
- 82-Pet jinekomasti Nedir ve Endokrin Bozucu Kimyasallar (EDC’ler) Bu Durumla Nasıl İlişkilidir?
- 83-Başarılı bir Jinekomasti Ameliyatının Altın Standartları nelerdir?
- 84-Jinekomasti Terimler Kılavuzunda Hangi Temel 111 Terim ve Kavram Yer Alır”?
- 85-Sağlık Turizmi Kapsamında Jinekomasti Ameliyatı: Nelere Dikkat Edilmeli, Hangi Önlemler Alınmalı?
- 86-Tüm Dünyada Jinekomasti Ameliyatlarında Yükselişin Nedeni Ne Olabilir?
- 87-Jinekomasti Cerrahisi İçin İdeal Aday Kimdir?
- 88-Bumerang Jinekomasti Cerrahisi Nedir?
- 89-Jinekomasti Cerrahisinde İncelikli Finesse Yaklaşım, Erkek Tipi Göğüs Konturunu Oluşturmada Nasıl Bir Rol Oynar?
- 90-Jinekomastisi Olan Kişilerde Psikosposyal Etkilenmeyi Değerlendiren Araçları Nelerdir?
- 91-Polimasti Nedir, Jinekomastide Nasıl Değerlendirilir ve Tedavi Edilir?
- 92- Başarılı Bir Jinekomasti Ameliyatının “Dönüştürücü Etkisi” Hangi Alanlarda Ortaya Çıkar?
- 93-Vücut Geliştirmecilerde Jinekomasti Kabusu: Tanı, Tedavi ve Spora Dönüş Süreci Nasıl İşler?
- 94-Jinekomasti Sonrası Korseyi Rahatsız olduğum için Gevşetirsem Ne Gibi Sorunlarla Karşılaşabilirim?
- 95-Jinekomasti Ameliyatı Sonrasında Alınan Yağ Dokusunun, Dolgu Amacıyla Kullanılması Mümkün müdür?
- 96-Jinekomasti Ameliyatı Fiyatları Neden Bu Kadar Değişken?
- 97-Jinekomasti Ameliyatı Tarihte İlk Kez Ne Zaman ve Kim Tarafından Uygulanmıştır?
- 98-Jinekomasti Ameliyatı Öncesi Vitamin, İlaç ve Takviyeler Ne Zaman Kesilmeli?
- 99-Jinekomasti Cerrahisinin Modern Gelişimi Ne Zaman, Kimler Tarafından ve Nasıl Şekillenmiştir?
- 100-4D ve HD VaserLipo Nedir? Jinekomasti Tedavisinde Yeri ve Kullanım Alanları Nerelerdir?
- 101-Jinekomasti Ameliyatı Sonrası 6. Ayda Hala Dikkatli Olmam Gereken Hareket, Egzersiz veya Sporlar Hangileridir?

Başarılı bir Jinekomasti Ameliyatının Altın Standartları nelerdir?
Jinekomasti, bireylerde estetik kaygıların yanı sıra ciddi psikososyal sorunlara da yol açabilir. Cerrahi tedavi, jinekomastinin düzeltilmesinde en kesin ve kalıcı çözümü sunar.
İçindekiler
ToggleBaşarılı bir jinekomasti ameliyatının sonuçları, sadece fazla dokunun alınmasının ötesinde, bir dizi “altın standart” ile tanımlanır. Bu standartlar, hastanın hem fiziksel görünümünü hem de yaşam kalitesini iyileştirmeyi amaçlar.
Doğal ve Maskülen Göğüs Konturu Oluşturulması
Jinekomasyi ameliyatın temel hedefi, göğüs bölgesine erkeksi, atletik ve doğal bir kontur kazandırmaktır. Bu, göğsün tamamen düz olması gerektiği anlamına gelmez; aksine, alttaki pektoral kasın (göğüs kası) doğal hatlarını belli eden, hafif bir dolgunluğun korunması arzu edilir. Ameliyat sonrası göğüste “oyulmuş,” “içe çökük” veya “tabak gibi düz” bir görünümden kaçınılmalıdır.
Cerrah, liposuction ve/veya glandüler doku eksizyonu tekniklerini ustaca kullanarak, göğüs kafesi ile göğüs dokusu arasında düz ve fark edilmeyen bir geçiş sağlamalıdır. Bu, özellikle doku çıkarılırken atravmatik, bütünsel ve koruyucu cerrahi yaklaşımlarla mümkün.
Meme Başı ve Areola Kompleksi (MAK) İdealizasyonu
MAK‘ın konumu, boyutu, şekli ve projeksiyonu, sonucun estetik başarısında merkezi bir rol oynar. İdeal olarak, MAK, pektoral kasın en çıkıntılı olduğu noktanın hafifçe altında ve dışa doğru (lateralde) yer almalıdır. Areola çapı, genellikle 2.8 ila 3.5 cm arasında, erkeksi sınırlar içinde olmalı; aşırı büyük, gergin veya deforme olmamalıdır. Gerekirse areola küçültme işlemi (periareolar eksizyon) yapılabilir.
Meme başı projeksiyonu da önemlidir; ne içeri çökük (inverted nipple) ne de aşırı belirgin (protuberant nipple) olmalı, doğal bir kabarıklık sergilemelidir. Cilt eksizyonu yapılan vakalarda MAK‘ın yeni pozisyonuna taşınırken kanlanmasının korunması hayati önem taşır ve simetrik yerleşimi esastır.
Cilt Fazlalığının Etkin Yönetimi ve Cilt Kalitesinin Korunması
Özellikle önemli miktarda kilo vermiş veya ileri derecede (evre III-IV) jinekomastisi olan hastalarda belirgin cilt fazlalığı ve sarkması görülebilir. Altın standart, bu fazla cildin, en az iz bırakacak şekilde uygun cerrahi tekniklerle (örneğin, periareolar insizyonlarla “donut” eksizyonu, daha ileri vakalarda vertikal veya ters T/Wise patern eksizyonlar) çıkarılmasıdır.
Amaç, gergin, düz ve alttaki yeni kontura tam adapte olmuş bir cilt yüzeyi elde etmektir. Ameliyat öncesi cildin elastikiyetinin değerlendirilmesi, hangi cilt sıkılaştırma tekniğinin uygun olacağını belirlemede önemlidir. İyi bir cilt kalitesi, sonucun uzun ömürlü olmasına katkıda bulunur. Ciltte strae (yırtık) ve yaygın skar olması cildin tabana oturması ve tam yerleşmesine engel olabilir.
Meme Altı Çizgisinin (Inframammariyal Fold – IMF) Silinmesi veya Maskülenleştirilmesi
Kadın memesinin anatomik bir özelliği olan IMF, erkeklerde jinekomasti varlığında feminize bir görünüm yaratır. Özellikle glandüler dokunun ve yağın göğsün alt kutbuna doğru sarktığı durumlarda IMF belirginleşir. Altın standart, bu çizginin belirginliğini önemli ölçüde azaltmak veya ideal olarak tamamen ortadan kaldırmaktır. Bu, genellikle göğsün alt kutbuna ve IMF bölgesine yönelik dikkatli ve bazen agresif liposuction ile, gerekirse glandın alt kenarının serbestleştirilmesiyle veya direkt eksizyonla sağlanır. Amaç, göğüsten karın duvarına doğru kesintisiz, doğal ve erkeksi bir geçiş oluşturmaktır. Kalıcı bir IMF, ameliyat sonrası memnuniyetsizliğin önemli bir nedeni olabilir.
Minimal, Gizli ve Kaliteli Skarlar (İzler)
Her cerrahi müdahale iz bırakır; ancak hedef, bu izlerin mümkün olduğunca kısa, ince, soluk ve fark edilmeyecek anatomik bölgelerde (areola kenarı, koltuk altı, nadiren göğüs altı kıvrımı) konumlandırılmasıdır. Cerrahın titiz bir kesi ve dikiş tekniği kullanması, gerilimsiz bir yara kapanışı sağlaması ve hastanın ameliyat sonrası yara bakımı talimatlarına uyması, skarların kalitesini doğrudan etkiler. İdeal olarak, izler zamanla olgunlaşarak çevre ciltle uyumlu hale gelmeli ve sosyal ortamlarda hastayı rahatsız etmemelidir. Göğüs bölgesinde aksiller (ön koltuk altı) dikey hattı ile meme göde birleşim (inframammariyal hat) yerinden yapılan simetrik kesiler küçük olsalar bile hastalarda “Jinekomasti ameliyatı olmuş hasta” etiketlenmesine neden olabilir.
Maksimum Simetri Sağlanması
İnsan vücudunda mutlak simetri nadir olsa da, jinekomasti cerrahisinde her iki göğüs arasında boyut, şekil, kontur ve MAK pozisyonu açısından mümkün olan en üst düzeyde simetri hedeflenir. Ameliyat öncesinde var olan asimetriler dikkatlice değerlendirilmeli ve cerrahi planlama buna göre yapılmalıdır. Intraoperatif olarak da sürekli karşılaştırma yapılarak simetri kontrol edilmelidir. Stria ve skar dokuları simetrilerin sağlanmasını bozabilirler.
Kontur Düzensizliklerinin (Çukurluk, Tümsek) Önlenmesi
Ameliyat sahasında çukurluklar (“divots,” “saucer deformity”), tümsekler, dalgalanmalar veya sertlikler gibi kontur düzensizlikleri kabul edilemez. Bu tür sorunlar genellikle aşırı veya düzensiz liposuction, glandüler dokunun eksik veya fazla çıkarılması sonucu oluşur. Düz bir yüzey ve yumuşak doku geçişleri elde etmek için cerrahın deneyimi ve kullandığı teknikler (örneğin, farklı kalınlıklarda kanüllerle katmanlı liposuction vb) önemlidir.
Doğru Miktarda ve Uygun Doku Katmanlarından Çıkarım
Ne eksik ne de fazla doku çıkarılmalıdır. Yetersiz glandüler doku çıkarımı, jinekomastinin nüks etmesine veya tatmin edici olmayan bir sonuca yol açabilir. Aşırı doku çıkarımı ise, özellikle glandüler dokunun pektoral kas üzerinden tamamen kazınması, “krater deformitesi” veya “oyuk göğüs” gibi istenmeyen, doğal olmayan bir görünüme neden olabilir. Cerrah, glandüler doku ile yağ dokusunu ayırt edebilmeli ve her ikisini de estetik hedeflere uygun oranlarda ve doğru anatomik katmanlardan çıkarmalıdır. Yetersiz glandüler doku çıkarılması lüks anlamına gelebilir.
Kalıcı Sürdürülebilir Sonuçlar ve Düşük Komplikasyon Oranı
Hastanın ideal vücut ağırlığını koruması ve altta yatan hormonal bir bozukluğun kontrol altında olması koşuluyla, cerrahi sonuçların uzun vadeli ve kalıcı olması hedeflenir. Glandüler dokunun yeniden büyümesi nadirdir, ancak aşırı kilo alımı yağ dokusunda artışa neden olabilir.
Hematom (kan birikmesi), seroma (sıvı birikmesi), enfeksiyon, kalıcı duyu kaybı (çoğu duyu değişikliği geçicidir), MAK nekrozu (dolaşım bozukluğuna bağlı doku ölümü) gibi komplikasyon riskleri, titiz cerrahi teknik ve uygun hasta seçimi ile en aza indirilmelidir.
Yüksek Hasta Memnuniyeti ve Yaşam Kalitesinde Belirgin Artış
Tüm teknik ve estetik hedeflerin ötesinde, en önemli altın standart, hastanın ameliyat sonuçlarından psikolojik ve sosyal olarak tatmin olmasıdır. Bu, ameliyat öncesi hasta ile cerrah arasında açık bir iletişim kurulmasını, hastanın beklentilerinin gerçekçi bir zemine oturtulmasını ve olası riskler ile iyileşme süreci hakkında detaylı bilgilendirilmesini gerektirir.
Başarılı bir jinekomasti ameliyatı, hastanın özgüvenini artırmalı, giysi seçiminde özgürlük sağlamalı ve sosyal etkileşimlerini olumlu yönde etkileyerek genel yaşam kalitesini yükseltmelidir.
Ne Öğrendik
Bu altın standartlara ulaşmak, cerrahın deneyimi, sanatsal vizyonu, güncel tekniklere hakimiyeti ve hastanın ameliyat öncesi ve sonrası süreçlere uyumu ile mümkündür. Her hasta benzersiz olduğu için, tedavi planı da kişiye özel olmalıdır.
Jinekomasti ameliyatında “altın standartlar”, sadece fazla meme dokusunun alınmasından çok daha kapsamlı bir bütünsel planlama ve yaklaşımı ifade eder. Başarı, hastaya doğal görünümlü, erkeksi hatlara sahip ve pektoral kaslarla uyumlu bir göğüs konturu kazandırmanın yanı sıra, meme başı-areola kompleksinin ideal pozisyon ve boyutta olmasını, feminize bir görünüm yaratan meme altı çizgisinin (IMF) etkili bir şekilde silinmesini veya maskülenleştirilmesini ve cilt fazlalığının ustaca yönetilmesini içerir. Bunlara ek olarak, minimal ve gizli yara izleri, simetri, kontur düzensizliklerinin olmaması ve komplikasyon riskinin en aza indirilmesi de kritik öneme sahiptir.
Nihayetinde, tüm bu teknik hedeflerin birleşimi, hastanın estetik beklentilerini karşılayan, özgüvenini ve yaşam kalitesini artıran kalıcı ve tatmin edici sonuçlara ulaşılmasını sağlar; bu da cerrahın deneyimi, sanatsal vizyonu ve kişiye özel planlamasıyla mümkün olur.
Kaynaklar
1-Rohrich RJ, Ha RY, Kenkel JM, Adams WP Jr. Classification and management of gynecomastia: defining the role of ultrasound-assisted liposuction. Plast Reconstr Surg. 2003 Feb;111(2):909-23; discussion 924-5. PMID: 12560721.
2-Hammond DC. Surgical correction of gynecomastia. Plast Reconstr Surg. 2009 Jul;124(1 Suppl):61e-68e.. PMID: 19568140.
3-Holzmer SW, Lewis PG, Landau MJ, Hill ME. Surgical Management of Gynecomastia: A Comprehensive Review of the Literature. Plast Reconstr Surg Glob Open. 2020 Oct 29;8(10):e3161. PMID: 33173677; PMCID: PMC7647635.
4-Fagerlund A, Lewin R, Rufolo G, Elander A, Santanelli di Pompeo F, Selvaggi G. Gynecomastia: A systematic review. J Plast Surg Hand Surg. 2015;49(6):311-8. Epub 2015 Jun 7. PMID: 26051284.
Punia S, Gupta A. A New Clinical Classification for Gynecomastia Management and Predictive Outcome. Indian J Plast Surg. 2023 Jul 28;56(4):332-337. doi: 10.1055/s-0043-1770963. PMID: 37705810; PMCID: PMC10497332.