Jinekomasti Ameliyatında Çıkarılan Doku Her Zaman Patolojiye Gönderilir mi? Hangi Durumlarda Gönderilir?

Jinekomasti amaliyatlarında çıkarılan dokuların patolojik incelemeye gönderilmesi, her zaman rutin bir uygulama olmasa da, belirli durumlarda hayati önem taşır.

Temel amaç, altta yatan bir malignite (kanser) olasılığını dışlamak ve tanıyı doğrulamaktır. Aşağıdaki durumlarda jinekomasti ameliyatında çıkarılan dokuların patolojiye gönderilmesi kuvvetle önerilir:

1. Malignite Şüphesi Olan Bulgular

• Tek Taraflı Büyüme ve Asimetri (Unilateralite): Jinekomasti genellikle iki taraflı (bilateral) ve simetriktir. Tek taraflı, özellikle hızlı büyüyen ve sert bir kitle, erkek meme kanseri için önemli bir şüphe uyandırır.

• Sert, Düzensiz Sınırlı Kitle: Palpasyonda (elle muayene) ele gelen kitlenin sert, çevre dokulara yapışık, sınırlarının düzensiz olması malignite lehine bulgulardır. Benign jinekomastide kitle genellikle daha yumuşak, hareketli ve meme başının arkasında konsantrik olarak yerleşir.

• Meme Başı Akıntısı: Özellikle kanlı veya seröz (sarımsı, berrak) tek taraflı meme başı akıntısı, kanser belirtisi olabilir.

• Cilt Değişiklikleri: Meme cildinde çekinti (portakal kabuğu görünümü – peau d’orange), ülserasyon, renk değişikliği veya meme başının içeri çökmesi gibi bulgular maligniteyi düşündürür.

• Koltuk Altı Lenf Nodu Büyümesi (Aksiller Lenfadenopati): Palpabl (ele gelen) sert ve fikse lenf nodları, kanserin yayılmış olabileceğine işaret eder.

• Hızlı Büyüme: Yakın zamanda fark edilen ve hızla büyüyen bir meme kitlesi, daha agresif bir durumu akla getirmelidir.

2. Yaş Faktörü

Erkeklerde meme kanseri riski yaşla birlikte artar. Özellikle 60 yaş üzeri hastalarda (68 yaş pik zamanıdır) klinik bulgular tipik jinekomasti ile uyumlu olsa bile, çıkarılan dokunun patolojik incelemesi daha sık önerilir. Bazı kaynaklar bu eşiği 35-40 yaş olarak da belirtir.

3. Aile Öyküsü

Birinci derece akrabalarında (anne, kız kardeş, baba, erkek kardeş) meme kanseri veya over (yumurtalık) kanseri öyküsü olan erkeklerde meme kanseri riski artmıştır. Bu hastalarda çıkarılan doku mutlaka patolojiye gönderilmelidir. BRCA1/BRCA2 gibi gen mutasyonları da riski artırır.

4. Atipik Klinik Prezentasyon

Jinekomastinin tipik görüntüsünden sapan, örneğin ağrının çok şiddetli ve lokalize olduğu, kitlenin meme başı dışında (eksantrik) yerleştiği durumlar şüphe uyandırır.

5. Tanısal Belirsizlik

Ameliyat öncesi yapılan görüntüleme yöntemleri (ultrasonografi, mamografi) veya muayene bulguları kesin tanı koymakta yetersiz kalıyorsa, cerrahi olarak çıkarılan dokunun patolojik incelenmesi tanıyı netleştirecektir. Özellikle jinekomasti mi, lipomasti (yalancı jinekomasti – sadece yağ dokusu artışı) mi, yoksa başka bir patoloji mi ayrımı için önemlidir.

6. Cerrahın Kararı ve İntraoperatif Bulgular

Ameliyat sırasında cerrahın dokunun görünümü, kıvamı veya yayılımı hakkında herhangi bir şüphesi olursa (örneğin, beklenenden daha sert, kanamalı veya çevre dokulara invaze görünümlü doku), bu dokular patolojiye gönderilmelidir.

7. Önceki Meme Patolojisi Öyküsü

Daha önce memede atipik bir lezyon veya başka bir patoloji saptanmış hastalarda yeni gelişen jinekomasti durumunda doku incelemesi önemlidir.

Patolojik İncelemenin Önemi:Patolojik inceleme, çıkarılan dokunun mikroskop altında incelenerek hücre tipini, yapısını ve olası anormallikleri belirler. Bu sayede:

• Malignite (kanser) varlığı kesin olarak dışlanır veya doğrulanır.

• Jinekomastinin tipi (florid, fibröz, intermedyer) belirlenebilir.

• Nadir de olsa görülebilen diğer benign (iyi huylu) veya premalign (kanser öncüsü) lezyonlar saptanabilir.

Rutin Gönderim Tartışması: Bazı cerrahlar ve klinikler, medikolegal kaygılar ve herhangi bir şüpheli durumu atlamamak adına, jinekomasti ameliyatında çıkarılan tüm dokuları rutin olarak patolojiye göndermeyi tercih edebilirler. Ancak, özellikle genç, sağlıklı, tipik bilateral jinekomastisi olan ve yukarıda sayılan risk faktörlerini taşımayan hastalarda, seçici bir yaklaşım da (sadece şüpheli durumlarda göndermek) kabul görmektedir.

Amerikan Plastik Cerrahlar Derneği (ASPS) gibi resmi kurumlar, malignite şüphesi olmadıkça rutin patolojik incelemenin “maliyet açısından makul ve sürdürülebilir olmayabileceğini” belirtmekle birlikte, cerrahın klinik yargısının önemini vurgular.

Ne Öğrendik

Jinekomasti ameliyatında çıkarılan dokuların patolojiye gönderilip gönderilmeyeceği kararı, hastanın yaşı, klinik bulguları, aile öyküsü, kitlenin özellikleri ve cerrahın değerlendirmesi gibi birçok faktöre bağlıdır. Malignite şüphesi uyandıran herhangi bir bulgu varlığında veya tanısal belirsizlik durumunda patolojik inceleme kesinlikle gereklidir.

Kaynaklar

1. Fentiman IS, Fourquet A, Hortobagyi GN. Male breast cancer. Lancet. 2006 Feb 18;367(9510):595-604. doi: 10.1016/S0140-6736(06)68226-3. Erratum in: Lancet. 2006 Jun 3;367(9525):1818. PMID: 16488803.

2. https://www.cancer.org/cancer/breast-cancer-in-men.html

3. Nuttall, F. Q. (2010). Gynecomastia. In Endotext [Internet]. MDText.com, Inc. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279105/

4. Günhan Bilgen I. Erkek memesi. Meme Hastalıklarında Görüntüleme. Rota Tıp Kitapevi, 2014

5. Johnson, R. E., & Kermott, C. A. (2020). Gynecomastia. In StatPearls [Internet]. StatPearls Publishing. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK430812/

6. Holzmer SW, Lewis PG, Landau MJ, Hill ME. Surgical Management of Gynecomastia: A Comprehensive Review of the Literature. Plast Reconstr Surg Glob Open. 2020 Oct 29;8(10):e3161. PMID: 33173677; PMCID: PMC7647635.

7. American Society of Plastic Surgeons (ASPS). (2022). Gynecomastia. https://www.plasticsurgery.org/cosmetic-procedures/gynecomastia-surgery/procedure