13-Burun Estetiği Ameliyatları Sonrası Hissettiğimiz Ağrı mı Rahatsızlık mı ?

Burun estetiği (rinoplasti) ameliyatları, estetik ve fonksiyonel iyileşmeler sağlamak amacıyla sıkça başvurulan cerrahi işlemlerdir. Ancak her cerrahi müdahalede olduğu gibi, rinoplasti sonrası iyileşme süreci de hastalar için bazı soru işaretlerini beraberinde getirir. Bu soruların başında, ameliyat sonrası ağrı hissedilip hissedilmeyeceği ve masaj uygulamasının gerekli olup olmadığı gelir. Bu yazıda, rinoplasti sonrası yaşanan duyular, olası rahatsızlıklar, masajın rolü ve iyileşme sürecini etkileyen diğer faktörleri ayrıntılı bir şekilde ele alacağız.

Rinoplasti Sonrası Hissedilen Duyular: Ağrıdan Ziyade Huzursuzluk

Rinoplasti ameliyatları sonrasında hastaların büyük çoğunluğu, klasik anlamda şiddetli bir ağrıdan ziyade, çeşitli rahatsızlıklar ve huzursuzluklar yaşar. Bu hisler genellikle nefes alamama, burun tıkanıklığı, gerilme, dolgunluk, şişkinlik ve akıntı şeklinde kendini gösterir. Bu rahatsızlıklara ek olarak, bazı hastalarda gözlerde yaşarma veya kuruluk, anesteziye bağlı mide bulantısı ve/veya boğazda yutkunma güçlüğü gibi durumlar da görülebilir. Tüm bu reaksiyonlar birleştiğinde, belirgin bir ağrı olmaksızın, genel bir fiziksel huzursuzluk (discomfort) hali ortaya çıkar.

Ameliyat sonrası konforu etkileyen birçok faktör bulunur. Bunlar arasında hastanın alerjik durumu, sigara kullanım alışkanlığı, yaşı, genel sağlık durumu, burun içinde tampon olup olmaması, ameliyatta kullanılan kimyasallar ve uyanma şekli sayılabilir. Şaşırtıcı bir şekilde, ameliyatta kullanılan cerrahi tekniğin (açık veya kapalı rinoplasti gibi) ameliyat sonrası hissedilen ağrı ile doğrudan bir ilişkisi bulunmamaktadır. Ancak primer nefes alma sorununa yönelik veya uzun süren rekonstrüktif uygulamalar, eş zamanlı sinüsleri de içeren kombine ameliyatlar ile ameliyat sonrası zorunlu yatak istirahatinin ihmal edilmesi, genel konforu olumsuz etkileyebilir.

Bazı özel durumlarda, rahatsızlıklar daha belirgin hissedilebilir. Örneğin, atopik bünyeye sahip kişilerde durdurulamayan hapşırmalar görülebilirken, beklenmeyen göz kapağı şişlikleri, ağız kuruluğu, boğaz yanması, yutkunma güçlüğü, halsizlik ve göz içi kızarıklıklar (hyposphagma) veya batmalar da genel rahatsızlığı artırabilir. Ameliyat sırasında göze maruz kalan kuvvetli ışık veya entübasyon öncesi maske ile verilen gazların göze kaçması, ameliyat sonrası ilk 24 saatte gözlenen gözlerde batma ve yanmanın sık karşılaşılan ancak gözden kaçan nedenleri olabilir.

Masaj Şart mı? Rutin Uygulama Değil, Gerekli Durumlarda sadece Doktor Kontrolünde

Rinoplasti sonrası burun masajı, rutin bir uygulama değildir ve çoğu cerrah tarafından standart olarak önerilmez. Ancak bazı özel durumlarda, özellikle kalın derili hastalarda burun ödeminin (şişliğin) erken çözülmesine yardımcı olmak amacıyla masaj gerekebilir. Masajın temel amacı, lenfatik drenajı hızlandırarak ve kan dolaşımını artırarak şişliğin azalmasına katkıda bulunmaktır.

Ancak, masajın potansiyel riskleri göz ardı edilmemelidir. Yanlış veya aşırı basınçla uygulanan masaj, iyileşmekte olan dokulara zarar vererek ödemi artırabilir veya erken dönemde (özellikle ilk 15 gün içinde) burunda eğriliğe yol açabilir. Bu nedenle, masaj uygulaması son derece dikkatli ve kontrollü olmalı, sadece doktor tavsiyesi ile ve belirlenen kurallara uygun olarak yapılmalıdır. Doktorunuz masajın süresi (genellikle günde 4-6 kez, 3’er dakika, 3-6 ay), basıncı ve yönü hakkında size detaylı bilgi verecektir. Masaj sırasında, sürtünmeyi ve tahrişi engellemek amacıyla kayganlaştırıcı bir pomad, merhem veya jel kullanılması önerilir.

Burunda gözlenen her şişlik masajla çözülebilecek bir ödem olmayabilir. Örneğin, burun kökündeki yağ dokusu veya supratip bölgesindeki kıkırdak fazlalığına bağlı “papağan gagası deformitesi” masajla giderilemez ve genellikle farklı müdahaleler gerektirebilir. Bu nedenle, masaja başlamadan önce şişliğin nedeninin doğru bir şekilde belirlenmesi önemlidir.

Ödem Yönetiminde Diğer Yöntemler ve Destekleyici Ürünler

Ameliyat sonrası cerrahi travmaya karşı oluşan doku reaksiyonu olan ödemi baskılamak için, ilk 24-36 saatte soğuk kompres, buz veya jel uygulamaları kullanılabilir. Bu yöntemlerin yatıştırıcı rolü bilinmesine rağmen, kullanımları rutin değildir. Ayrıca, Bromelain (ananas meyvesinden elde edilen) ve Arnica gibi homeopatik ürünlerin, ameliyat sonrası ödem, kızarıklık ve ağrının giderilmesine olan olumlu etkileri kişisel deneyim düzeyinde olup, bilimsel olarak standart ve kesin değildir.

Tampon ve Dikiş Çıkarma Süreci: Beklenenden Daha Konforlu

Rinoplasti sonrası akıllara takılan bir diğer konu da tampon ve dikiş çıkarma işlemleridir. Genellikle ameliyat sonrası yaklaşık 48. saatte burun içindeki silikon veya yuvarlatılmış tamponlar çıkarılırken hafif bir basınç hissi duyulabilir, ancak bu korkulacak bir ağrı boyutuna ulaşmaz. Açık teknik ameliyatlarda kullanılan ve sonradan alınması gereken erimeyen dikişler (genellikle 5. veya 7. günler arasında), burun ucu ödemi nedeniyle fark edilmeyecektir. Burun dışına yerleştirilen kalıpların çıkarılması ise son derece konforlu ve ağrısız bir şekilde gerçekleşir.

Ne Öğrendik?

Kısacası, rinoplasti sonrası erken dönemde şiddetli bir ağrıdan ziyade, kişiden kişiye değişen ve hastanın konforunu etkileyen birçok faktöre bağlı fiziksel bir huzursuzluk yaşanabilir. Burun masajı rutin bir uygulama olmamakla birlikte, belirli durumlarda ve doktor tavsiyesiyle dikkatli bir şekilde uygulanabilir. Hastaların iyileşme sürecinde herhangi bir uygulamaya başlamadan önce mutlaka cerrahlarıyla iletişime geçmeleri ve onların yönlendirmelerine uymaları, başarılı bir sonuç elde etmek ve olası komplikasyonları önlemek açısından büyük önem taşır. Her hasta farklıdır ve kişiselleştirilmiş bir tedavi planı her zaman en iyi yaklaşımı sunar.

Kaynakça

Rahmaty B, Naraghi M, Mesbahi A, Mohebbi A, Sadeghi B, Zadeh AR, Almasi A. The Effectiveness of Bromelain on Oedema, Subconjunctival Haemorrhage, and Ecchymosis After Rhinoplasty: A Randomised, Double-Blind, Placebo-Controlled Trial. Aesthetic Plast Surg. 2025 Feb 4. PMID: 39904804.

Apaydin F, Stanic L, Unadkat S, Saleh HA. Postoperative Care in Aesthetic Rhinoplasty Patients. Facial Plast Surg. 2018 Dec;34(6):553-560. PMID: 30593070.

Alhajress R, Obeid D, Alhedaithy A, Assiri H, Alarfaj A. Postrhinoplasty Depression: A Systematic Review. Plast Reconstr Surg Glob Open. 2024 Nov 25;12(11):e6321. PMID: 39600328

Gadkaree SK, Shaye DA, Occhiogrosso J, Lee LN. Association Between Pain and Patient Satisfaction After Rhinoplasty. JAMA Facial Plast Surg. 2019 Dec 1;21(6):475-479. PMID: 31536105