44-Rinoplasti Öncesi Kesilmesi Gereken İlaçlar Nelerdir ?

Burun estetiği (rinoplasti) gibi cerrahi girişimler öncesinde, hastaların kullandığı tüm ilaçlar ve takviyeler büyük bir dikkatle değerlendirilmelidir. Bazı maddeler, kanama riskini artırabilir, anesteziyle etkileşime girebilir veya yara iyileşmesini olumsuz etkileyebilir. Ülkemizde yaygın olarak kullanılan ve ciddi komplikasyonlara neden olabilme riski taşıyan bu tür takviye ürünleri doktorunuza bildirmek ve ameliyat öncesi bırakmak hayati önem taşır.

Neden İlaç ve Takviyeler Kesilmelidir?

Dünyada ve ülkemizde, özellikle 30 yaş üzeri olmak üzere tüm yaş gruplarında farklı nedenlerden dolayı (yetersizlik, kan inceltme, sportif/cinsel performans, detoks, korunma, uykusuzluk vb.) yaygın olarak bir veya birden fazla takviye ürün kullanılmaktadır. Çoğu zaman eczanelerden, denetimsiz aktarlardan tavsiye ile veya sosyal medya/basın reklamlarından esinlenerek tüketilen bu bitkisel/hayvansal kaynaklı takviyeler, ameliyat öncesinde güvenli ve tehlikesiz görüldüklerinden maalesef çoğu zaman doktorlara söylenmez.

Ancak unutulmamalıdır ki, her ilaç ve takviye olarak alınan gıda veya kimyasalın, kişiye bağlı alınması gereken tedavi dozları aşıldığında veya uygun olmayan durumlarda kullanıldığında ölümcül birer zehir haline gelebileceği unutulmamalıdır. Aşağıda, öngörülemeyen komplikasyonlara neden olmamak için ameliyat öncesi bırakılması gereken ve sık kullanıldığı bilinen takviye ilaçlar ve diğer önemli ilaç grupları sıralanmıştır.

Bu ilaçların uzun süre veya yüksek dozlarda kullanılması, rinoplasti başta olmak üzere kanamaya açık ve ortalama 2-4 saat süren tüm ameliyatlar için yüksek risk teşkil eder. Lütfen bu ilaçlar arasında özellikle uzun süre (son 1 yıldır gibi) kullandıklarınız bulunuyorsa, dozları ve ne zamandır kullandığınız bilgileri ile doktorunuza mutlaka bildiriniz.

Ameliyat Öncesi Kesilmesi Gereken Başlıca İlaçlar ve Takviyeler

Kan Sulandırıcı Ağrı Kesiciler (NSAİİ’ler ve Aspirin Grubu): Aspirin®, Coraspin® dahil parasetamol grubu hariç tüm ağrı kesici ve kan sulandırıcı ilaçlar 7-10 gün önce doktor önerisiyle kesilmelidir.

Selektif olmayan NSAİİ (non-steroid anti-inflamatuvar ilaç) grubundan Apranax®, Aprol®, Brufen®, Cataflam®, Diclomec®, Etol®, Mesulid®, Naprosyn®, Tilcotil®, Voltaren® vb. ilaçlar ameliyattan en az 1 hafta önce doktor kontrolünde kesilmelidir. Bu ilaçlar, trombosit fonksiyonunu bozarak kanama riskini artırır.

Akne Tedavi İlaçları: Roaccutane® (İzotretinoin): Bu ilaç, yara iyileşmesini geciktirici ve skar oluşumunu etkileyici özelliklere sahiptir. Doza bağlı olarak ameliyattan 3-6 ay önceden doktor kontrolünde kesilmelidir.

Yaygın Kullanılan Bitkisel ve Besin Takviyeleri: Bu takviyeler, kanama, anestezi etkileşimi veya yara iyileşmesi sorunlarına yol açabilir:

Omega-3 (Balık yağı): Kalp damar sağlığı ve koruyucu amaçla yaygın olarak kullanılır. Trombosit agregasyonunu (pıhtılaşmayı) azaltarak kanama riskini artırabilir. Ameliyattan en az 2 hafta önce kesilmesi önerilir.

Garlic (Sarımsak): Tansiyon regülasyonu, probiyotik ve kalp sağlığı için tercih edilir. Kan sulandırıcı etkiye sahiptir. Ameliyattan en az 1 hafta önce kesilmelidir.

Ginkgo Biloba: Zihinsel konsantrasyon eksikliği, unutkanlıkta tercih edilir. Kanama riskini artırabilir. Ameliyattan en az 2 hafta önce kesilmesi önerilir.

Panax Ginseng: Enerji eksikliğinde, dinçleştirici ve yenileyici özellikler için tercih edilir. Kanama riskini artırabilir ve kan şekeri düzeylerini etkileyebilir. Ameliyattan en az 1 hafta önce kesilmelidir.

Dong Quai (Melek otu): Anti-menopozal bir takviyedir. Menopoz öncesi alevlenen fiziksel ve duygusal belirtileri söndürücü etkili bir fitoterapiktir. Kanama riskini artırabilir. Ameliyattan en az 2 hafta önce kesilmelidir.

Ekinezya: Bağışıklık uyarıcı özelliği için çayı ve kapsülleri sık kullanılır. Karaciğer enzimlerini etkileyebilir ve anestezi ile etkileşime girebilir. Ameliyattan en az 1 hafta önce kesilmelidir.

Yüksek Dozda Vitamin E ve C İçeren Multivitamin Preparatları: Özellikle yüksek dozlarda E vitamini, kanamayı artırıcı etkiye sahip olabilir. Ameliyattan en az 1 hafta önce kesilmesi önerilir.

St. John’s Wort (Sarı Kantaron): Depresyon ve uyku düzensizlikleri için kullanılır. Karaciğer enzimlerini etkileyerek diğer ilaçların (anestezikler dahil) metabolizmasını değiştirebilir. Ameliyattan en az 2 hafta önce kesilmesi önerilir.

Valerian (Kedi otu): Sedatif ve uykuya yardımcı olarak kullanılır. Anestezik ilaçların etkisini artırabilir veya uzatabilir. Ameliyattan en az 1 hafta önce kesilmelidir.

Milk Thistle (Silymarin): Karaciğer koruyucu özelliğe sahip bir kimyasaldır. Karaciğer metabolizmasını etkileyebilir ve anestezi ile etkileşime girebilir. Ameliyattan en az 1 hafta önce kesilmelidir.

Diğer Reçeteli İlaçlar:

Şeker İlaçları (Hipoglisemikler): Betanorm®, Diamicron®, Gliben® vb. kan şekeri düşmesi (hipoglisemi) riski nedeniyle ameliyattan bir önceki akşam doktorunuza danışılarak kesilmelidir.

Antidepresanlar: Aurorix®, Lobem® grubu ilaçlar ameliyattan 2 hafta önce; Laroxyl®, Anafranil®, Tofranil® grubu ilaçlar ise ameliyattan 1 hafta önce doktor kontrolünde kesilmelidir.

Genel Tavsiye

Kullandığınız ilaçlar arasında özellikle uzun süredir (son 1 yıldır gibi) kullandıklarınız bulunuyorsa, bunların dozları ve ne zamandır kullandığınız bilgileri ile birlikte doktorunuza mutlaka ve eksiksiz bir şekilde bildirmelisiniz. Bu şeffaflık, cerrahınızın ve anestezi ekibinin ameliyatınızı en güvenli şekilde planlamasına olanak tanır. Unutmayın, bu listedeki bilgiler genel tavsiyelerdir; her zaman kendi doktorunuzun size özel talimatlarına uymanız gerekmektedir.

Ne Öğrendik?

Rinoplasti öncesinde kanama riskini artırabilecek veya anesteziyle etkileşime girebilecek çok sayıda ilaç ve takviyenin kesilmesi gerektiğini öğrendik. Özellikle kan sulandırıcı ağrı kesiciler (Aspirin, NSAİİ’ler) ve akne ilaçları (Roaccutane) gibi reçeteli ilaçların belirli süreler önce kesilmesi gerektiğini kavradık.

Ayrıca, Omega-3, sarımsak (Garlic), Ginkgo Biloba, Panax Ginseng, Dong Quai, Ekinezya, yüksek doz Vitamin E ve C, St. John’s Wort, Valerian ve Milk Thistle gibi yaygın kullanılan bitkisel ve besin takviyelerinin de kanama, anestezi etkileşimi veya yara iyileşmesi sorunlarına yol açabileceği için ameliyat öncesi belirli süreler önce bırakılması gerektiğini anladık. Kullandığımız tüm ilaç ve takviyelerin, dozları ve kullanım süreleriyle birlikte doktora mutlaka bildirilmesinin hayati önem taşıdığını kavradık.

Kaynakça

Patel P, Whinney C. Perioperative Medication Management. Med Clin North Am. 2024 Nov;108(6):1135-1153. PMID: 39341618.