81-Tavşan Burun Kırışıklığı Nedir ?
Estetik uygulamaların popülaritesi arttıkça, istenen sonuçların yanı sıra bazı yan etkiler de ortaya çıkabilmektedir. Bunlardan biri de, özellikle yüzdeki mimik kaslarına yapılan yoğun uygulamalar sonrası gözlemlenebilen “Tavşan Burun Kırışıklığı” (Bunny Lines) olarak adlandırılan durumdur. Bu ifade, adını burun tabanı ve yan duvarlarındaki kasların kasılmasıyla oluşan, tavşan burnuna benzer çizgilenmelerden alır.
Tavşan Burun Kırışıklığı Nasıl Oluşur?
Tavşan burun kırışıklığı, genellikle Botulinum Toksin Tip-A (BTxA), yani popüler adıyla Botox uygulamaları sonrasında ortaya çıkar. Ancak, yapısal nedenlerle de görülebilir ve yaşlandıkça belirginleşebilir.
1. Botox Uygulamalarına Bağlı Oluşum (En Sık Neden):
Yoğun Uygulama: Her iki göz çevresine (kaş ortası, alın ve kaz ayaklarına) yoğun BTxA uygulanması sonucunda, bu bölgelerdeki doğal ve uyumlu mimik hareketleri tamamen kaybolan (yüzü “donan”) hastalarda görülür.
Kas Kompanzasyonu: Yüzün üst kısmındaki kaslar (örneğin alın ve göz çevresi) BTxA etkisiyle hareket edemediğinde, kişi gülmeye veya gözünü kısmaya çalıştığında, doğal ifadeyi sağlamak için beyin kompanzatuvar (telafi edici) kas hareketlerini devreye sokar. Bu telafi edici hareketler, burun tabanı ve yan duvarlarındaki serbest bölgelerde bulunan kaslarda (özellikle nasalis kası) yoğunlaşır.
Çizgilenme: Burun kaslarının bu aşırı çalışması, cilt üzerinde yatay veya oblik çizgilenmelerin belirgin hale gelmesine ve dikkat çekmesine neden olur. Göz çevresi ifadesiz kalırken, sadece burun kaslarına bağlı bu alandaki kırışıklıklar öne çıkar.
Bilimsel Açıklama: Botulinum toksini, sinir uçlarından asetilkolin salınımını bloke ederek kas kasılmasını engeller. Eğer alın ve göz çevresindeki (glabella, frontalis, orbicularis oculi) kaslara yüksek doz veya yanlış noktalara enjeksiyon yapılırsa, bu kaslar aşırı derecede felç olabilir. Bu durumda, yüzün üst kısmındaki hareketliliğin azaldığını hisseden birey, mimiklerini ifade etmek için burun üzerindeki daha az bilinen kasları (örneğin procerus kasının alt kısmı ve transvers nazal kas) istemsizce daha fazla kullanmaya başlar. Bu kasların tekrarlayan kasılması, zamanla burun sırtının üst kısmında ve yanlarında “tavşan burun çizgileri” adı verilen kırışıklıkların oluşmasına yol açar.
2. Yapısal ve Yaşa Bağlı Oluşum:
Bazı kişilerde, iç göz kapakları birleşim yerinden burun ucuna doğru uzanan ve yine gülme ile ortaya çıkan çizgilenmeler de “tavşan burun kırışıklığı” olarak adlandırılır. Bu tür çizgilenmeler, genellikle yüz anatomisinin bir parçasıdır ve yaşlandıkça ciltteki kolajen ve elastin kaybına bağlı olarak daha da belirginleşebilir.
Tedavi Protokolü
Tavşan burun kırışıklıklarının tedavisi, nedenine bağlı olarak farklılık gösterir:
Botox Uygulamasına Bağlı Oluşmuşsa:
BTxA Etkisini Çözen Yöntemler: BTxA’nın etkisi kalıcı değildir ve zamanla kendiliğinden geçer (ortalama 3-6 ay). Ancak, hızlı bir çözüm istendiğinde ısı odaklı cihazlar (Fokuslu USG, Ultherapy vb.) BTxA’nın etkisini hızlandırmaya yardımcı olabilir. Bu cihazlar, dokuları ısıtarak toksinin dağılımını veya kasın yeniden fonksiyon kazanmasını hızlandırabilir. Ancak bu yöntemlerin etkinliği ve güvenliği konusunda kesin bilimsel kanıtlar sınırlıdır.
Yapısal Nedenlerle Oluşmuş veya Botox Kompanzasyonunu Gidermek İçin: Düşük Doz BTxA Uygulaması: Kasta dikkat çeken yatay çizgilenmelere, kasın hareketini tamamen durdurmadan, küçük dozlarda (2-3 noktaya) BTxA yapılmasıdır. Bu, çizgilenmelere neden olan kasların aşırı aktivitesini azaltarak daha pürüzsüz bir görünüm sağlar ve yüzün genel mimik uyumunu geri kazandırmayı amaçlar.
Bilimsel Destek: Bu yaklaşım, aşırı kas aktivitesini azaltarak, yüzün diğer bölgelerindeki kasların doğal hareket etme kapasitesini korurken, istenmeyen çizgilerin oluşmasını engeller. Burada kritik nokta, toksinin doğru dozda ve doğru kaslara enjekte edilmesidir; aksi takdirde, yeni dengesizlikler veya ifadede istenmeyen değişiklikler ortaya çıkabilir.
Ne Öğrendik?
Tavşan burun kırışıklığı (Bunny Lines), genellikle estetik amaçlı Botulinum Toksin Tip-A (BTxA) enjeksiyonları (Botox) sonrasında, yüzün diğer bölgelerindeki kasların aşırı felç edilmesi sonucu burun tabanı ve yan duvarlarındaki kasların telafi edici olarak aşırı kasılmasıyla ortaya çıkan çizgilenmelerdir. Ayrıca, yapısal ve yaşlanmaya bağlı olarak da görülebilir. Bu durum, göz çevresi ifadesiz kalırken burun bölgesindeki çizgilerin belirginleşmesine neden olur. Tedavisi, Botox’un etkisinin geçmesini hızlandıran yöntemler veya çizgilere neden olan kaslara düşük dozlarda BTxA uygulaması ile mümkündür. Önemli olan, deneyimli bir uzmanın doğru teşhis ve tedavi planıyla yüzün doğal mimik uyumunu korumasıdır.
Kaynakça
Ahn H, Hu H, Kim SB, Lee JH, Choi YJ, Hu KS, Shah-Desai S, Abe S, Kim HJ. Anatomical etiology of bunny lines based on cadaveric dissection and ultrasonographic evaluation. Clin Anat. 2024 Dec 22. PMID: 39711041.
Yi KH, Lee JH, Hu HW, Kim HJ. Novel Anatomical Guidelines on Botulinum Neurotoxin Injection for Wrinkles in the Nose Region. Toxins (Basel). 2022 May 15;14(5):342. PMID: 35622589
Dessy LA, Mazzocchi M, Rubino C, Mazzarello V, Spissu N, Scuderi N. An objective assessment of botulinum toxin A effect on superficial skin texture. Ann Plast Surg. 2007 May;58(5):469-73. PMID: 17452827.