87-Yandan Burun Deliklerinin İçi mi Gözüküyor? Kolumellar Show Nedir?

Yandan bakıldığında burun deliklerinizin içinin fazla görünmesi, birçok kişi için estetik bir kaygı kaynağı olabilir. Bu durum, tıbbi literatürde kolumellar show deformitesi veya alar retraksiyon gibi terimlerle açıklanır. Bu görünüme neden olan temel anatomik sorunları ve tedavi yöntemlerini anlamak, doğru yaklaşımı belirlemek açısından önemlidir.

Kolumellar Show Deformitesi Nedir?

Kolumella, burun delikleri arasında dikey olarak yerleşmiş, kıkırdak ve deri içeren anatomik köprüye verilen isimdir. Normalde, kolumella burun kanatlarından (alar rim) bir miktar önde durur ve burun içinin hafifçe görülmesi doğal kabul edilir, estetiği bozmaz. Ancak, burun kanat sınırı ile kolumella arasındaki mesafe 4 mm’yi geçtiğinde, yandan burun içinin aşırı derecede görülmesi estetik bir sorun olarak algılanır.

Oluşum Nedenleri:

Kolumellar show deformitesi çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir:

Doğuştan Yapısal Nedenler: Bazı kişilerde kolumella doğuştan normalden daha uzun veya burun kanatları daha geride olabilir.

Geçirilmiş Burun Ameliyatları (En Sık Neden): Özellikle rinoplasti ameliyatları sonrasında bu deformite bir komplikasyon olarak ortaya çıkabilir. Burun ucunu oluşturan kıkırdakların (özellikle alt lateral kıkırdaklar – LLC) aşırı rezeksiyonu (çıkarılması) veya burun ucunun aşırı rotasyonu (yukarı kaldırılması), kolumellanın daha belirgin hale gelmesine yol açabilir.

Travmatik Nedenler: Kaza veya yanık gibi travmalar, burun delikleri ve çevresindeki dokularda kontraktür (doku çekilmesi) yaratarak kolumellar show’a neden olabilir.

Kas Aşırı Aktivitesi: Burun kanadını yükselten Levator Labii Superioris Alae Nasi (LLS) ve burun ucunu aşağı çeken Depressor Septi Nasi (DSN) adlı iki kas grubunun kolumella-kanat arasında uyumsuzluk oluşturacak derecede aşırı çalışması da kolumellar show deformitesine katkıda bulunabilir.

LLS Kası: Genellikle burun deliklerinin üst kutbunda meydana gelen şekil bozukluklarından (örneğin aşırı burun deliği gösterimi) sorumludur.

DSN Kası: Burun deliğinin alt bölümünde meydana gelen deformiteden sorumludur. Bu kasın aşırı çalışmasıyla karakterize sendroma gingivolabial sendrom adı verilir. Bu hastalar güldüğünde üst diş etlerinin aşırı görünür olduğu (“gummy smile”) ve üst dudakta yatay bir çizgilenme olduğu bilinmektedir.

Kolumellar Show’da Belirginleşme:

Kolumellar show deformitesi en sık LLS kasının aşırı çalışmasıyla (duygusal ve fiziksel mimik hareketleriyle) belirginleşir ve burun deliğinin üst bölgesinde meydana gelir. Her iki kas grubu da aynı anda aşırı çalışırsa kolumellar belirginlik (show) çok daha dikkat çeker. Bu sorunu, yandan burun deliklerinin içini (ve bazen kılları) aşırı görerek deneyimleriz.

Alar Retraksiyon Nedir?

Yandan burun içinin fazla görünmesine neden olan bir diğer önemli sorun, burun kanadı çekilmeleridir (alar retraksiyon). Burada uyumsuzluğun nedeni kolumellanın önde olması değil, burun kanatlarının normalden daha yukarı çekilmesi veya geride kalmasıdır. Gazeteci Cüneyt Özdemir’in burnu, burun kanadı retraksiyonu için verilebilecek uygun bir örnektir.

Oluşum Nedenleri:

Önceki Rinoplasti Ameliyatları (En Sık Neden): Burun kanatlarının çekilmesi, ameliyata alınan her 10 kişiden 9’unda karşılaşılan bir komplikasyon olup, çoğu zaman bir önceki rinoplasti ameliyatının sonucudur. Ameliyat sırasında burun kanadını destekleyen kıkırdakların aşırı çıkarılması veya yeterince desteklenmemesi bu duruma yol açar.

Bilimsel Açıklama: Alar retraksiyon, özellikle alar kıkırdakların lateral kruslarının aşırı rezeksiyonu veya medial krusların aşırı yukarı rotasyonu sonucunda ortaya çıkar. Bu durum, burun kanadının serbest kenarının yukarı doğru çekilmesine neden olarak burun deliğinin daha fazla görünmesine yol açar.

Doğuştan Yapısal Nedenler: Burun ucuna biçim veren kıkırdakların doğuştan normalden uzun ve kavisli olması, burun kanadı (alar) retraksiyonuna ve dolayısıyla burun içinin yandan görülmesine yol açabilir.

Nefes Alma Sorunları: Bazen anatomik yetersizliklere bağlı olarak nefes alma sıkıntısı (nazal obstrüksiyon) da bu soruna eklenebilir. Alar retraksiyon, burun kanatlarının nefes alma sırasında yeterince genişlemesini engelleyerek hava akışını kısıtlayabilir.

Tedavi Yaklaşımları

Kolumellar show ve alar retraksiyon deformitelerinin tedavisi, altta yatan nedene ve deformitenin şiddetine göre değişir:

1. Ameliyatsız Tedavi Seçenekleri (Kas Aşırı Aktivitesine Bağlı Durumlarda):

Botulinum Toksin Tip-A (BTxA) Uygulamaları: Kasların aşırı çalışmasına bağlı oluşan kolumellar show deformitesinde en sık tercih edilen ameliyatsız tedavi seçeneği, bu kasların (LLS ve/veya DSN) gücünü azaltmak için BTxA enjeksiyonlarıdır. BTxA, kas kasılmasını geçici olarak zayıflatır ve bu sayede burun deliğinin aşırı açılmasını veya burun ucunun aşırı hareketini engeller.

Uygulama: Genellikle küçük dozlarda, belirli noktalara yapılır.

Kalıcılık: Etkisi 3-4 ay kadar sürer. Tekrarlayan vakalarda, hasta BTxA tedavisinden fayda görüyorsa, kalıcı çözüm için cerrahi düşünülebilir.

2. Cerrahi Tedavi Seçenekleri (Yapısal Deformitelerde):

Kas Onarımı veya Güçsüzleştirme: BTxA uygulaması sonrasında tekrar eden veya yapısal nedenlerle oluşan kas aşırı aktivitesi durumlarında, cerrahi olarak kaslar onarılarak veya güçsüzleştirilerek tedavi kalıcı hale dönüştürülebilir. Bu, kasın bir kısmının çıkarılması veya gücünü azaltacak şekilde yeniden konumlandırılması şeklinde olabilir.

Kıkırdak Greftleme ve Şekillendirme: Alar retraksiyon veya mandal burun deformitesinde olduğu gibi, probleme neden olan eksik veya fazla kıkırdakların şekillendirilmesiyle (kıkırdak destek ve uygun dikişlerle) burun ucu mimarisinin düzeltilmesidir.

Bilimsel Destek: Bu, genellikle revizyon rinoplasti prosedürünün bir parçasıdır ve burun ucu kıkırdaklarına (alar kıkırdaklar) yeniden şekil verme, onları güçlendirme veya aşağı doğru uzatma için otojen kıkırdak greftleri (septum, kulak veya kaburga kıkırdağı) kullanılır. Bu greftler, burun kanadının geriye çekilmesini engelleyerek burun deliğinin normal görünümüne kavuşmasını sağlar.

Hedef: Amaç, burun ucunun hem estetik açıdan dengeli olmasını hem de nefes alma fonksiyonunun düzelmesini sağlamaktır.

Ne Öğrendik?

Yandan burun deliklerinin içinin fazla görünmesi, genellikle kolumellar show deformitesi (kolumellanın aşırı belirgin olması) veya alar retraksiyon (burun kanatlarının yukarı çekilmesi) nedeniyle ortaya çıkan estetik bir problemdir. Bu sorunlar doğuştan, travma veya en sık olarak önceki rinoplasti ameliyatları sonrası oluşabilir. Kas aşırı aktivitesi (özellikle LLS ve DSN kasları) de bu durumu tetikleyebilir. Tedavide, kas aktivitesine bağlı durumlarda geçici olarak Botulinum Toksin A (BTxA) enjeksiyonları tercih edilebilirken, yapısal deformiteler ve kalıcı çözümler için revizyon rinoplasti ile kıkırdak greftleri kullanılarak burun ucu mimarisinin yeniden yapılandırılması gereklidir. Doğru tanı ve deneyimli bir cerrahın kişiye özel tedavi planlaması, bu estetik ve bazen fonksiyonel sorunların başarılı bir şekilde düzeltilmesi için kritik öneme sahiptir.

Kaynakça

Guyuron B. Alar rim deformities. Plast Reconstr Surg. 2001 Mar;107(3):856-63. doi: 10.1097/00006534-200103000-00032. PMID: 11304615.

Kevin C Chung, Grabb and Smith`s Plastic Surgery, Ninth Edition. Lippincott Williams & Wilkins, ISBN: 9781975214265, 2024

Losquadro WD, Bared A, Toriumi DM. Correction of the retracted alar base. Facial Plast Surg. 2012 Apr;28(2):218-24. PMID: 22562572.

Kridel RW, Chiu RJ. The management of alar columellar disproportion in revision rhinoplasty. Facial Plast Surg Clin North Am. 2006 Nov;14(4):313-29, vi. PMID: 17088180.